Τα μεγάλα μπουκέτα της ορτανσίας υπόσχονται να πλημμυρίζουν το περιβάλλον σας με δεκάδες χαρούμενες νότες, όσες ακριβώς είναι και τα άνθη της. Όμως, για μην σας απογοητεύσει, δείτε όσα χρειάζεται, όταν βρεθεί κοντά σας και κάντε της τα χατίρια σε ό, τι αυτή ζητήσει.
Η ορτανσία (Hydrangea hortensia -ή macrophylla– της οικογένειας Saxifragaceae) αναφέρουν ότι κατάγεται από την Άπω Ανατολή. Όμως, η κύρια λατινική ονομασία του γένους της (Hydrangea), κρύβει τη στενή σχέση, την οποία έχει με τη Ελλάδα, αφού είναι σύνθετη και αποτελείται από το “ύδωρ” και το “αγγείον”. Εκτός αυτού, στη χώρα μας μπορεί να αναπτυχθεί σε όλες τις περιοχές και μάλιστα, σε ορισμένα μέρη, όπου το έδαφος είναι όξινο, δηλαδή με όξινη αντίδραση (pH περίπου 6), συντηρείται ακόμα και σε κήπους. Ο όμορφος θάμνος της είναι φυλλοβόλος, δηλαδή τον χειμώνα μένει χωρίς φύλλα και φυσιολογικά ανθίζει Μάιο, Ιούνιο μέχρι Σεπτέμβριο, ίσως και λίγο αργότερα, μέχρι μέσα στο φθινόπωρο.
Όταν μια ορτανσία ανθίζει μέσα στην άνοιξη, σημαίνει ότι έχει συνηθίσει να ζει σε εσωτερικό χώρο. Μάλιστα αν την βρείτε με άνθη τον χειμώνα, σίγουρα έχει περάσει από ιδιαίτερες συνθήκες, δηλαδή έχει “φορτσαριστεί” από επαγγελματίες, ώστε να καταφέρει να γεμίσει μπουκέτα εντελώς εκτός εποχής.
Αξιόλογο απόχτημα
Αν βρεθείτε την άνοιξη σε κάποια έκθεση ή επισκεφτείτε ένα ανθοπωλείο ή φυτώριο, με σκοπό να προμηθευτείτε ένα όμορφο φυτό Απρίλιο με Μάιο, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να προτιμήσατε μια ορτανσία. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και αργότερα, το καλοκαίρι, εποχή κατά την οποία το ξεχωριστό είδος συνεχίζει να βρίσκεται ανθισμένο στην αγορά. Ο πιο σοβαρός λόγος επιλογής του είναι η ελκυστική παρουσία του τη ζεστή εποχή, επειδή ανθίζει δυναμικά, εμφανίζοντας μεγάλες σφαιρικές ταξιανθίες στην κορυφή των βλαστών.
Το χρώμα τους είναι ροζ, ροζ-κόκκινο, φούξια, βιολέ, λευκό, λιλά, ακόμα και μπλε. Την εικόνα συμπληρώνει το φύλλωμα σε σχήμα καρδιάς, που χαρίζει πράσινο από την άνοιξη μέχρι και το φθινόπωρο. Από τη στιγμή λοιπόν, που αποχτήσατε ένα τέτοιο φυτό, χρειάζεται προσοχή, επειδή μόλις αλλάξει περιβάλλον, μπορεί να αρχίσει να δείχνει ότι δεν είναι ευχαριστημένο στο νέο του σπίτι.
Θέση ανάλογα την εποχή
Αν αγοράσετε μια ανθισμένη ορτανσία τον Μάρτιο με Απρίλιο ή και πιο νωρίς, πρέπει να την τοποθετήσετε καλύτερα σε εσωτερικό χώρο με πολύ φως, με υγρασία στην ατμόσφαιρα και σε περιβάλλον με κάπως χαμηλή θερμοκρασία, κυρίως κοντά στους 10 με 15 βαθμούς Κελσίου. Όταν ο καιρός ζεστάνει και σταματήσει η άνθηση, τη μεταφέρετε έξω σε απάνεμη, δροσερή και φωτεινή θέση, αλλά ποτέ στον ήλιο. Σε ένα τέτοιο μέρος, δηλαδή κατευθείαν έξω, την τοποθετείτε επίσης, αμέσως μόλις την προμηθευτείτε ανθισμένη Μάιο με Ιούνιο.
Προσοχή:: αν την προμηθευτείτε αργά τον Απρίλιο ή νωρίς τον Μάιο, και έξω κάνει αρκετή ζέστη, καλό είναι να τη μεταφέρετε για λίγες ημέρες σε φωτεινό και δροσερό εσωτερικό χώρο με 18 έως το πολύ 22 βαθμούς Κελσίου! Μην παραμελείτε τον καλό αερισμό του περιβάλλοντός της!
Η ορτανσία σε φυσιολογική κατάσταση, χωρίς άνθη, τον χειμώνα πρέπει να τον περάσει σε μια κρύα θέση της βεράντας ή του κήπου, χωρίς να βρέχεται, σε χώρο με θερμοκρασία 5 με 10 βαθμούς Κελσίου. Προσοχή: η ορτανσία αντέχει και σε χαμηλότερες τιμές, ακόμα και στους 10 βαθμούς κάτω από το μηδέν, αλλά όχι για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Θυμηθείτε: Η ορτανσία συντηρείται όλο τον χρόνο σε εξωτερική θέση, αρκεί το κλίμα της περιοχής να είναι ήπιο.
Μεταφύτευση
Κάθε χρόνο, όταν την κλαδεύετε, Ιανουάριο με Φεβρουάριο ή νωρίς την άνοιξη, πριν εμφανιστούν τα νέα φύλλα, αλλάξτε τη γλάστρα της με μία λίγο μεγαλύτερη. Προσθέστε νέο πλούσιο χώμα, κατάλληλο για ασβεστόφοβα φυτά (ή οξύφιλα, όπως αλλιώς λέγονται), έτοιμο από την αγορά ή δημιουργήστε μείγμα από 3 μέρη καστανόχωμα και 1 μέρος τύρφη ή 3 μέρη καστανόχωμα και 1 μέρος κουμαρόχωμα ή 3 μέρη τύρφη και 1 μέρος περλίτη ή άμμο ποταμίσια. Μπορείτε ακόμα, να χρησιμοποιήσετε μόνο καστανόχωμα ή μόνο ερεικόχωμα.
Για καλύτερα αποτελέσματα, κατά τη μεταφύτευση, προσθέτετε καθαρό κομπόστ με ουδέτερη ή όξινη αντίδραση.
Πότισμα και λίπανση
Τα φύλλα της ορτανσίας είναι μεγάλα και αν στο χώμα δεν υπάρχει υγρασία, μαραίνονται γρήγορα. Έτσι, από την άνοιξη μέχρι και το φθινόπωρο χρειάζεται συχνό πότισμα, αλλά με μικρή ποσότητα νερού. Αντίθετα τον χειμώνα, ποτίζετε αραιά.
Κατά την διάρκεια της άνοιξης και του καλοκαιριού, κάθε μήνα μπορείτε να της χορηγείτε ένα πλήρες βιολογικό λίπασμα, κατάλληλο για οξύφιλα είδη, το οποίο συνήθως εκτός από άζωτο, φώσφορο και κάλιο, περιέχει και σίδηρο, αλλά και μαγνήσιο.
Για τις αποχρώσεις του μπλε
Αν έχετε ορτανσία με μπλε μπουκέτα, για να διατηρήσετε το πρωτότυπο χρώμα τους, χρησιμοποιήστε ένα ειδικό οργανικό λίπασμα με αλουμίνιο. Σύμφωνα με τον Αμερικανό Καθηγητή Χημείας, Henry D. Schreiber, “η οξύτητα του εδάφους στην πραγματικότητα δεν είναι ο υποκείμενος χημικός μηχανισμός πίσω από την αλλαγή χρώματος”.
Μέσω μελέτης και πειραμάτων, απέδειξε ότι το αλουμίνιο είναι το στοιχείο -το “μεταλλικό κλειδί” όπως το αποκαλεί- το οποίο κυρίως “ευθύνεται” για τις όμορφες αποχρώσεις του μπλε. Γι΄ αυτό προστίθεται στο χώμα, όχι μόνο για να συντηρήσει τους τόνους του μπλε, αλλά και για να τους επιφέρει (Schreiber H.,2014). Μάλιστα, ο ίδιος Καθηγητής τονίζει στο επιστημονικό άρθρο του (https://www.americanscientist.org/article/curious-chemistry-guides-hydrangea-colors) ότι υπάρχει περίπτωση η ενσωμάτωση νέων φυσικών χρωστικών να έχει ως αποτέλεσμα άνθη ορτανσίας με δυνατότητα φθορισμού τη νύχτα!
Χρησιμοποιήστε τις κατάλληλες δοσολογίες ανά εποχή, σύμφωνα με τις οδηγίες του οργανικού λιπάσματος με αλουμίνιο, ώστε να αλλάξετε τους ρόδινους και ροζ-κόκκινους τόνους, σε βιολέ ή λιλά χρώμα.
Δοκιμάστε να αλλάξετε και το λευκό σε μια ελαφριά γαλάζια απόχρωση.
Κλάδεμα
- Mετά την άνθηση, κόψτε πολύ χαμηλά τα κλαδιά που είχαν άνθη. Επίσης, μπορείτε να μειώσετε τους μεγάλους βλαστούς που δεν άνθισαν. Προσοχή, στα νεαρά βλαστάρια, όπου υπάρχει περίπτωση ήδη να διακρίνονται ζωηροί οφθαλμοί (μάτια) στην κορυφή τους. Αυτά τα βλαστάρια δεν πρέπει να κόβονται, επειδή πιθανότατα θα δώσουν άνθη την άνοιξη.
- Φεβρουάριο σε ζεστά μέρη και Μάρτιο σε ψυχρές περιοχές, αφαιρέστε όλα τα ξερά και παλιά κλαδιά και διατηρήστε τα ζωντανά και εύρωστα, κλαδεύοντάς τα με τέτοιο τρόπο, ώστε να μείνουν μόνο τα δύο μάτια της βάσης τους. Φροντίστε πάλι να μην πειραχτούν τα βλαστάρια που έχουν στην κορυφή τους ζωηρούς (μπουμπουκιασμένους) οφθαλμούς.
Προσοχή!
- Όταν τα φύλλα της ορτανσίας κιτρινίζουν (χλώρωση) και μετά πέφτουν, οφείλεται κυρίως στο πολύ ασβέστιο στο χώμα. Με τα πρώτα συμπτώματα -κιτρίνισμα των φύλλων, που ξεκινά από την κορυφή και ανάμεσα στα νεύρα- αντικαταστήστε το χώμα με το κατάλληλο εδαφικό μείγμα για οξύφιλα φυτά. Μετά από αυτή την αλλαγή και αφού περάσουν 10 με 15 ημέρες, μπορείτε αν θέλετε να προσθέσετε και οργανικό σίδηρο για να βοηθήσετε περισσότερο το φυτό. Αν η γλάστρα είναι μεγάλη και δεν μπορείτε να αντικαταστήσετε το χώμα, κάντε μια επιφανειακή ανανέωση και θεραπεύστε το φυτό με συστηματική χορήγηση οργανικού σιδήρου, σύμφωνα με τις οδηγίες του σκευάσματος.
Θυμηθείτε: η χλώρωση μπορεί να οφείλεται και σε πότισμα με μεγάλη ποσότητα νερού ή σε νερό με άλατα ή ακόμα και όταν δεν γίνεται καλή αποστράγγιση.
- Αν παρατηρήσετε μαύρισμα της περιφέρειας των φύλλων, μάλλον οφείλεται στην υπερβολική υγρασία ή σε τοξικότητα κάποιου λιπάσματος (μεγάλη δόση ή ακατάλληλη εποχή χορήγησης). Σε αυτές τις περιπτώσεις και αν βέβαια το εδαφικό μείγμα είναι το κατάλληλο, αραιώστε λίγο το πότισμα και ανακατέψτε ελαφρά το επιφανειακό χώμα, χωρίς φυσικά να πειραχτούν οι ρίζες. Στην συνέχεια, μέχρι να συνέρθει το φυτό, είναι ανάγκη να μην γίνουν καθόλου λιπάνσεις.
