Από την άνοιξη μέχρι αργά το φθινόπωρο, τα ιμπάτιενς παράγουν άφθονα γοητευτικά άνθη και μεταμορφώνονται σε ολοζώντανα στολίδια για κάθε βεράντα, κατάλληλα για γλάστρες δαπέδου και κρεμαστά δοχεία, για φωτεινές ή σκιερές θέσεις!
Τα ιμπάτιενς ανθίζουν τόσο πλούσια, σχεδόν ανυπόμονα, όπως ακριβώς αποκαλύπτει -σε λατινικά και αγγλικά- το όνομα του γένους τους (Impatiens). Μάλιστα, όταν βρεθούν σε κατάλληλες συνθήκες, γίνονται η εξαίρεση στον κανόνα και εντυπωσιάζουν με λουλούδια, ακόμα και όταν μπει ο χειμώνας!
Τα πλέον δημοφιλή ιμπάτιενς ή έρωτας, όπως αλλιώς αποκαλούνται, φυτά γνωστά και ως βαλσαμίνες (Οικογένεια Balsaminaceae), είναι το Impatiens walleriana, η δραστήρια Λίζα, με ιδιαίτερη προτίμηση στις ημισκιερές θέσεις και το Impatiens hawkeri ή έρωτας της Νέας Γουινέας, με μεγαλύτερα άνθη και με αντοχή στον ήλιο, στον άνεμο, στη βροχή, ακόμα και στο κρύο.
Η δραστήρια Λίζα και ο έρωτας της Νέας Γουινέας καλλιεργούνται συνήθως ως εποχιακά, επειδή καταστρέφονται από το δυνατό κρύο, εκτός και αν προφυλαχθούν τον χειμώνα σε κατάλληλες θέσεις.
Σημαντικά χαρακτηριστικά
Στην αγορά τα όμορφα ιμπάτιενς διατίθενται σε πολλά χρώματα, με πέταλα κόκκινα, ρόδινα, βιολέ, πορτοκαλί, ακόμα και λευκά ή και δίχρωμα, σε μονή σειρά ή και πιο σπάνια σε διπλή σειρά, που κάνει το λουλούδι τους να θυμίζει μικρό τριαντάφυλλο. Το ύψος τους σε γλάστρες κυμαίνεται στα 15-30 εκ. στα νάνα στελέχη και κυρίως, στη δραστήρια Λίζα, ενώ ξεπερνούν και τα 40-50 εκ. στα κανονικής ανάπτυξης και μάλιστα, όταν ζουν στο έδαφος και ειδικά στον έρωτα της Νέας Γουινέας, το νεότερο υβρίδιο.
Οι μορφολογικές διαφορές των δύο ιμπάτιενς εστιάζουν στα εξής χαρακτηριστικά: Ο έρωτας της Νέας Γουινέας έχει πιο εντυπωσιακά άνθη, ενώ τα φύλλα του είναι μεγαλύτερα και σαφώς μακρόστενα, με χρώμα συνήθως, πιο σκούρο από της δραστήριας Λίζας και συχνά, με κοκκινωπούς τόνους στις νευρώσεις και στις άκρες της επιφανείας τους.
Θέσεις
Τα ιμπάτιενς δεν χρειάζονται άπλετο φως για να ανθίσουν. Ειδικά η δραστήρια Λίζα ζει και ανθίζει σε ημισκιά, αλλά και σε σκιά. Ο έρωτας της Νέας Γουινέας εξελίσσεται δυναμικά στην ημισκιά και στον ήλιο, αλλά όχι όλη την ημέρα. Ο μεσημεριανός ήλιος ενοχλεί και τα δύο είδη.
Αν θέλετε να καλλιεργήσετε οπωσδήποτε σε ηλιόλουστες θέσεις ιμπάτιενς, προτιμήστε τον έρωτα της Νέας Γουινέας και φροντίστε να τον ξεδιψάτε συχνότερα.
Οι προστατευμένες θέσεις της βεράντας μπορούν να φιλοξενήσουν τα ιμπάτιενς το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα του χρόνου. Προφυλάξτε τα τους ψυχρούς μήνες μέσα στο σπίτι, σε κάπως φωτεινές θέσεις, μακριά από κρύα ρεύματα αέρα, σε περιβάλλον με θερμοκρασία κοντά στους 18 με 20 βαθμούς Κελσίου, μόνο με περιορισμένα ποτίσματα, μέχρι να έρθει η άνοιξη και να σταματήσουν οι παγωνιές. Τότε μπορείτε να τα βγάλετε και πάλι έξω και να αρχίσετε πιο συχνό πότισμα.
Φροντίδες
Μεταφύτευση
Μεταφυτέψτε τα ιμπάτιενς μετά την άνθηση και στη συνέχεια μεταφέρετέ τα σε εσωτερικό χώρο ή αλλάξτε τους γλάστρα καλύτερα στα μέσα της άνοιξης, χρησιμοποιώντας φυλλόχωμα με τύρφη και άμμο ποταμίσια ή ένα έτοιμο ελαφρύ γόνιμο μείγμα για φυτά εξωτερικού χώρου.
Στοιχεία πολύ σημαντικά στην καλλιέργειά τους σε γλάστρες είναι α. η περιεκτικότητα του χώματος σε οργανική ουσία, γι΄ αυτό, σε κάθε περίπτωση, ανακατεύετε στο χώμα τους φρέσκο κομπόστ και β. η καλή αποστράγγιση, οπότε βάζετε αρκετά καθαρά χαλίκια στη βάση των δοχείων, όπου θα τα καλλιεργήσετε, φυσικά πάνω από τα απαραίτητα ανοίγματα της βάσης.
Πότισμα και λίπανση
Τα ιμπάτιενς στις γλάστρες θέλουν τακτικό πότισμα. Επίσης, κάθε μήνα -από Απρίλιο μέχρι και Σεπτέμβριο- χρειάζονται μια ελαφρά δόση ενός οργανικού λιπάσματος, κατάλληλο για ανθοφόρα είδη. Εναλλακτικά, αν οι γλάστρες τους σας το επιτρέπουν, μπορείτε να ενσωματώνετε Απρίλιο, Ιούνιο και Σεπτέμβριο, λίγο καθαρό φυσικό κομπόστ.
Απαραίτητες κοπές
Επειδή τα ιμπάτιενς ανθίζουν συνεχώς, απομακρύνετε όσο μπορείτε τα υπερώριμα άνθη, κόβοντάς τα προσεχτικά. Επίσης, προτείνεται και η κοπή ξηρών και αδύναμων στελεχών. Και θυμηθείτε: Αν τα φυτά, σας φαίνονται εξαντλημένα αργά το καλοκαίρι, κόψτε με ένα καλό κοφτερό και καθαρό ψαλίδι το επάνω 1/3 της βλάστησής τους. Έτσι, θα ευνοηθεί η παραγωγή νέων λουλουδιών και τα ιμπάτιενς θα ανανεωθούν οπτικά και ουσιαστικά.
Συμβουλές καλής ανάπτυξης:
Τα ιμπάτιενς…
…φυτεύονται σε αποστάσεις των 25-35 εκ. Όταν εγκαθίστανται πυκνά, ψηλώνουν και γίνονται πιο αδύναμα.
…ευδοκιμούν σε ημισκιερά μέρη και αντιπαθούν τους ζεστό και ξηρό περιβάλλον.
…ευνοούνται από αρκετή υγρασία στο χώμα και στην ατμόσφαιρα.
…ζουν ακόμα και τον χειμώνα, αλλά μόνο σε ζεστή περιοχή ή με μεταφορά σε εσωτερικό χώρο.
Γενικά τα ιμπάτιενς δεν αντέχουν το υπερβολικό πότισμα και τον ζεστό μεσημεριανό ήλιο, ενώ χρειάζονται αφράτο, ελαφρά υγρό χώμα και δροσερό περιβάλλον. Αν δείτε τα φύλλα τους να κιτρινίζουν, περιορίστε το πότισμα.
Προσοχή:
Η δραστήρια Λίζα και ο έρωτας της Νέας Γουινέας δεν θα δυσκολευτούν να ζήσουν χωρίς προβλήματα και ασθένειες, αν τα φυτέψετε σχετικά αραιά και αν τα ποτίζετε τακτικά, αλλά χωρίς να συσσωρεύεται υπερβολική υγρασία στο χώμα και στη χαμηλή βλάστηση.
Αν δείτε τα φύλλα τους να κιτρινίζουν, περιορίστε το πότισμα. Με ένα επιπλέον σύμπτωμα, αυτό του μαρασμού της βλάστησης, παρατηρήστε την κάτω επιφάνεια των φύλλων, μήπως έχει παρουσιαστεί το γκριζόλευκο επίχρισμα (λεπτό χνούδι), που είναι τα σπόρια του ωιδίου. Αυτός ο επικίνδυνος μύκητας, ζημιώνει το φυτό, το οποίο καλύτερα να απομακρυνθεί για να μη μεταφέρει και σε άλλα φυτά την ασθένεια. Ευτυχώς, τα φυτά του έρωτα της Νέας Γουινέας είναι ανθεκτικά στο ωίδιο, γι΄αυτό μπορείτε από την αρχή να τα επιλέξετε.
Προτάσεις διακόσμησης
Τα φυτά του έρωτα είναι ιδανικά…
…για κρεμαστές διακοσμήσεις, σε κάγκελα, σε οριακές ζαρντινιέρες, σε καλάθια και γενικά σε θέσεις, που βρίσκονται μακριά από το δάπεδο.
…για να στολίσουν ένα τοίχο, μια μπαλκονόπορτα, τη χαμηλή οροφή εισόδου, την πέργολα ή την τέντα, αρκεί να “εφαρμοστούν” κατάλληλα σε ψηλά σημεία.
…για να ακουμπήσουν στο τραπέζι ή και στο πάτωμα της βεράντας και του σκεπαστού καθιστικού στον κήπο.
…για να μείνουν στο πρεβάζι του παραθύρου.
…για να “γεμίσουν” όμορφα το κενό της γλάστρας που φιλοξενεί ένα ανεπτυγμένο φυτό.
Τα νέα φυτά
Πολλαπλασιάστε τα ιμπάτιενς την καλή εποχή με μοσχεύματα, που θα βάλετε σε νερό για να εκπτύξουν ρίζες και στη συνέχεια θα φυτέψετε σε γλαστράκια με φρέσκο και αφράτο χώμα. Επίσης, τον Μάρτιο μπορείτε να δημιουργήσετε νέα ιμπάτιενς από σπόρους. Για το σκοπό αυτό, σπέρνετε σε δοχεία με αφράτο μείγμα και όταν μεγαλώσουν λίγο τα σπορόφυτα, τα φυτεύετε στις θέσεις, όπου θα αναπτυχθούν.
