Για να “κρατήσει” και να ανθίσει η γαρδένια σας… 

Προετοιμάστε σωστά τη γαρδένια για να σας προσφέρει τα υπέροχα μυρωδάτα άνθη της κυρίως, Μάιο με Ιούνιο, αλλά και Σεπτέμβριο με Οκτώβριο. Μάθετε τα μυστικά της και μην ξεχνάτε να τη φροντίζετε με προσοχή κάθε εποχή για να σας ζήσει!

Η γαρδένια έφτασε στη χώρα μας από την μακρινή Κίνα και αγαπήθηκε όσο λίγα φυτά, εξαιτίας των πολύτιμων χαρακτηριστικών της. Είναι ένας ξεχωριστός θάμνος, που αναπτύσσεται αρκετά και μπορεί να ξεπεράσει και το 1,5 μέτρο σε ύψος. Όταν συντηρείται σωστά, διατηρεί μεγάλα καταπράσινα λαμπερά φύλλα όλες τις εποχές και ανθίζει δύο φορές το χρόνο, έντονα Μάιο με Ιούνιο και πιο περιορισμένα Σεπτέμβριο με Οκτώβριο. Τα πλέον κοινά είδη είναι η γαρδένια η ιασμινοειδής (Gardenia jasminoides) και η μεγανθής (Gardenia grandiflora).

Προσοχή: Η γαρδένια -με την κατάλληλη μεταχείρηση από τους φυτωριούχους- μπορεί να ανθίσει και μέσα στον χειμώνα. Για να συνεχίσει να ανθίζει στο σπίτι σας, αλλά και για να εξελιχθεί σε φυσιολογική πορεία, πρέπει να την τοποθετήσετε σε εσωτερική θέση με αρκετό φως -τουλάχιστον 8 με 10 ώρες κατά τη διάρκεια του 24ώρου- και σε περιβάλλον με θερμοκρασία κοντά στους 16 έως 18 βαθμούς Κελσίου.

Επιλογή χώρου και θέσης

Σε περιοχή με ήπιο κλίμα, αφήστε τη γαρδένια όλο το χρόνο έξω από το σπίτι. Όταν ο χειμώνας είναι πολύ ψυχρός, τον Οκτώβριο πρέπει να τη μεταφέρετε σε ένα εσωτερικό φωτεινό χώρο με τακτικό καλό αερισμό. Γενικά, για τη σωστή ανάπτυξή της χρειάζονται 10 με 18 βαθμούς Κελσίου. Τις περιόδους άνθησης έχει ανάγκη θερμοκρασία μεγαλύτερη από 15 βαθμούς, χωρίς να ξεπερνά τους 20 με 22 βαθμούς το πολύ. Επίσης, πάντα θέλει αρκετό φως για να μεγαλώσει και να ανθίσει πλούσια. Προσέχετε όμως, να μην εκτίθεται, ιδιαίτερα τις ζεστές ώρες, στις ηλιακές αχτίδες. Οι δροσερές ημισκιερές και απάνεμες θέσεις θεωρούνται οι πιο κατάλληλες για την καλλιέργειά της.

Απαραίτητη υγρασία

 Η γαρδένια δεν αντέχει σε ξηρή ατμόσφαιρα. Ψεκάζετε λοιπόν, τακτικά το φύλλωμά της με καθαρό νερό, ειδικά το καλοκαίρι τις ζεστές ημέρες, αλλά και τον χειμώνα, όταν μένει σε εσωτερικούς χώρους. Μόλις αρχίσουν να σχηματίζονται τα μπουμπούκια και κατά τη διάρκεια της άνθησης, καλό είναι να αποφεύγετε αυτή την ενέργεια.

Ιδανική φροντίδα για τη γαρδένια σας όλες τις εποχές, είναι το καθάρισμα των φύλλων με ένα μαλακό πανί ή απαλό σφουγγάρι, βρεγμένο με καθαρό νερό. Έτσι απομακρύνεται η σκόνη, ενισχύεται η υγρασία και βελτιώνεται η εμφάνιση.

Χώμα και πότισμα

Η γαρδένια δεν ανέχεται πολύ ασβέστιο στο χώμα της. Έτσι, για μια σωστή συντήρηση χρειάζεται καστανόχωμα ή εδαφικό μείγμα κατάλληλο για ασβεστόφοβα φυτά, όπως αυτό που αποτελείται από τρία μέρη καστανόχωμα και ένα μέρος τύρφη ή κουμαρόχωμα. Προσοχή χρειάζεται και στην καλή αποστράγγιση, επειδή υποφέρει όταν υπάρχει μεγάλη υγρασία κοντά στις ρίζες της. Για τον ίδιο λόγο δεν πρέπει να την ποτίζετε πολύ συχνά, ούτε με πολύ νερό. Φροντίζετε να της προσφέρετε μέτριες ποσότητες νερού, τακτικά από άνοιξη έως αργά το φθινόπωρο και αραιά το χειμώνα.

Για να είστε σίγουροι ότι -από Μάρτιο έως και μέσα Νοεμβρίου- θα μένει ελαφρά νωπό το εδαφικό περιβάλλον της γαρδένιας σας, ελέγχετε με το χέρι το χώμα και ποτίζετε όταν διαπιστώνετε ότι έχει στεγνώσει επιφανειακά. Κυρίως, κατά τις περιόδους ανθοφορίας, το φυτό σας καλύτερα να ζητάει νερό, παρά να το έχει σε περίσσια.

Λίπανση

Νωρίς τον Μάρτιο, αλλά και τέλη Αυγούστου, ενσωματώστε στο χώμα της με προσοχή λίγο φρέσκο φυσικό κομπόστ με ουδέτερη έως όξινη αντίδραση, δηλαδή με pH το πολύ 7. Επιπλέον, από την αρχή του Απριλίου έως τις αρχές Νοεμβρίου, κάθε 30 ημέρες, χορηγήστε ένα βιολογικό λίπασμα, ειδικό για ασβεστόφοβα ή οξύφιλα είδη, όπως αλλιώς ονομάζονται και είναι εκτός από τη γαρδένια, η καμέλια, η ορτανσία, η αζαλέα, το ροδόδενδρο και το φούλι.

Μια αξιόλογη τροφή για τη γαρδένια σας είναι η Βιολογική Ακτιβοζίνη για οξύφιλα φυτά της Gemma. Εξασφαλίζει σταθερή ανάπτυξη, άφθονη και παρατεταμένη ανθοφορία και λαμπερό βαθύ πράσινο χρώμα στα φύλλα. Συγχρόνως, προστατεύει τις ευαίσθητες ρίζες, που δύσκολα ανέχονται τις υψηλές συγκεντρώσεις θρεπτικών στοιχείων.

Προσοχή: Η γαρδένια δεν ανέχεται τα άλατα. Συνεπώς, για το πότισμα και τον ψεκασμό των φύλλων της, το καλύτερο νερό είναι το απιονισμένο ή το απεσταγμένο.

Κλάδεμα και μεταφύτευση

Νωρίς την άνοιξη, όταν δεν υπάρχει πια κίνδυνος παγετού, κλαδέψτε τη γαρδένια, απομακρύνοντας ξερά και αδύνατα κλαδιά, καθώς και εκείνα που χαλούν πολύ το σχήμα της. Αν σας φαίνεται αραιή η βλάστησή της, κόψτε και κάποια κορυφαία τμήματα, ώστε να μπορέσει να “πετάξει” νέους βλαστούς. Την ίδια εποχή, ή έστω και φθινόπωρο μετά την άνθηση, κάθε ένα με δύο χρόνια, αλλάζετε τη γλάστρα της με μία λίγο μεγαλύτερη και ταυτόχρονα προσθέτετε νέο κατάλληλο εδαφικό μείγμα.

Αν το φυτό σας ζει σε πολύ μεγάλη γλάστρα, την οποία δεν μπορείτε να αντικαταστήσετε, απλά ανανεώνετε επιφανειακά το χώμα, χωρίς να ενοχλείτε τις ρίζες. Επίσης, αν η γαρδένια σας είναι πολύ “στριμωγμένη” στη γλάστρα της, αλλάξτε γλάστρα ακόμα και μέσα στον Μάρτιο.

Προβλήματα και λύσεις

Όταν κιτρινίζουν τα φύλλα:

Σημαίνει ότι στο χώμα της γαρδένιας βρίσκεται πολύ ασβέστιο και δεσμεύει τον σίδηρο, που στερείται το φυτό. Χαρακτηριστικό της τροφοπενίας σιδήρου είναι ότι τα φύλλα αρχίζουν να κιτρινίζουν, ενώ τα νεύρα τους μένουν πράσινα. Όσο η κατάσταση εμμένει, τα φύλλα γίνονται εντελώς κίτρινα και πέφτουν.

Μόλις παρατηρήσετε την αρχή της “χλώρωσης”, πρέπει να προσφέρετε στο φυτό σας οργανικό (χηλικό) σίδηρο. Η χορήγηση αυτού του σημαντικού στοιχείου πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε δύο μήνες από την άνοιξη έως το φθινόπωρο. Μάλιστα, καλό είναι να γίνεται και προληπτικά, ειδικά όταν δεν είναι γνωστή η σύσταση του χώματος. Φυσικά, όταν η κατάσταση δεν βελτιώνεται, πρέπει να αντικαταστήσετε το χώμα με το κατάλληλο εδαφικό μείγμα.

Παράγοντες που ευνοούν το κιτρίνισμα των φύλλων είναι η σταθερά υπερβολική υγρασία στο χώμα, το ακατάλληλο εδαφικό περιβάλλον, τα πάρα πολλά άνθη και η παράλειψη χορήγησης ενός πλήρους βιολογικού λιπάσματος.

Όταν ξεραίνονται τα φύλλα:

Περιφερειακά ή το μισό τους προς την άκρη, το φυτό έχει ζημιωθεί από άλατα. Η κυριότερη αιτία είναι η μακρόχρονη παραμονή στην ίδια γλάστρα, αλλά συμβαίνει και όταν γίνεται ακατάστατο πότισμα. Κανονίζετε να προσφέρετε τακτικά καθαρό και ιδανικά απιονισμένο νερό. Αν το φυτό δεν επανέλθει, ανανεώνετε το χώμα και αν είναι δυνατόν και το δοχείο.

Προσοχή: Όταν τα φύλλα ξεραίνονται μόνο στην άκρη, η γαρδένια υποφέρει από ξηρή ατμόσφαιρα, ενώ όταν μαυρίζουν στην άκρη και σταδιακά σε ολόκληρο το έλασμα, υπάρχει πρόβλημα με υπερβολικό πότισμα.

Όταν πέφτουν τα μπουμπούκια:

Σημαίνει ότι το φυτό είναι πολύ ζωηρό, επειδή δέχεται άφθονα ποτίσματα και πολλές λιπάνσεις ή ότι είναι πολύ αδύνατο και δεν μπορεί να τα “κρατήσει”. Το ίδιο συμβαίνει και όταν η θερμοκρασία την περίοδο της άνθησης είναι πολύ χαμηλή ή πολύ υψηλή, αλλά και όταν το φως που δέχεται το φυτό είναι λίγο ή υπερβολικό. Ελέγξτε και ανάλογα πράξτε.

Όταν εντοπίζεται “εχθρός”:

Αν η γαρδένια συντηρείται σωστά, σπάνια αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα και τότε μάλλον θα οφείλεται σε παθογόνο αίτιο. Σε τέτοια περίπτωση, καθώς και όταν υπάρχει κάποιο ύποπτο σύμπτωμα ή έντομα, όπως συμβαίνει κυρίως, με τη μελίγκρα, τα κοκκοειδή και τον τετράνυχο (άκαρι), πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα με ένα ήπιο βιολογικό σκεύασμα, ακόμα και με τον επίσης, βιολογικό θερινό πολτό.

Εναλλακτικά, μπορείτε να αντιμετωπίσετε τις προσβολές, κάνοντας ψεκασμούς κάθε 10 ημέρες με το δικό σας οικολογικό εντομοκτόνο (και ακαρεοκτόνο) σαπουνιού. Για το σκοπό αυτό, σε ένα λίτρο ζεστό νερό προσθέστε τρία κουταλάκια του γλυκού τριμμένο πράσινο σαπούνι ή ένα κουταλάκι του γλυκού υγρό πιάτων, φιλικό προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον, βιοδιασπώμενο. Στο συγκεκριμένο διάλυμα συμπληρώστε και δύο  κουταλάκια του γλυκού οινόπνευμα φωτιστικό μπλε (93 βαθμοί) ή οινόπνευμα καθαρό (95 βαθμοί). Ανακατεύετε καλά και χρησιμοποιείτε ακροφύσιο για λεπτό ψεκασμό.

Προσοχή:

Η εφαρμογή, δηλαδή ο ψεκασμός, ακόμα και με βιολογικό σκεύασμα ή και με το δικό σας οικολογικό διάλυμα, πρέπει να γίνεται αργά το απόγευμα, μακριά από ανοιχτό παράθυρο, σε προστατευμένο εξωτερικό χώρο, χωρίς αέρα, φορώντας γάντια, μάσκα και μια προστατευτική ενδυμασία (Μέσα Ατομικής Προστασίας). Εννοείται ότι το φυτό δεν πρέπει να επιστρέψει άμεσα μέσα στο σπίτι, αν το συντηρείται ως φυτό εσωτερικού χώρου ή σε μέρος όπου πλησιάζουν παιδιά ή ζώα.

Κοινά μυστικά:

• Αν η “καινούργια” γαρδένια σας δεν μπορεί να ξεπεράσει τη χλώρωση με οργανικό σίδηρο, πρέπει να αντικαταστήσετε άμεσα το ακατάλληλο χώμα της.  Σε αυτή την περίπτωση δεν έχει τόση σημασία η εποχή.  Σημασία έχει να σώσετε το φυτό σας, με αλλαγή χώματος.

• Στις αρχές της άνοιξης υπάρχει περίπτωση να κιτρινίσουν πολλά φύλλα και μετά να πέσουν. Αυτό μπορεί να συμβεί, επειδή δεν τη συντηρήσατε σωστά τον χειμώνα.  Επιμένετε με κατάλληλη περιποίηση και η γαρδένια θα συνέλθει.

• Μόλις η γαρδένια βρει τη θέση της, κυρίως κατά την καλή περίοδο, μην τη μετακινείτε.

• Αποφεύγετε να προσφέρετε λίπασμα, ακόμα και βιολογικό ή σίδηρο, ακόμα και οργανικό, τις ζεστές ώρες και όταν το φυτό είναι άρρωστο ή διψασμένο.