Απολαύστε τα υγιεινά φασολάκια σε νόστιμους καλοκαιρινούς συνδυασμούς και αξιοποιήστε τη δύναμη των μαγικών τους “άγουρων” σπόρων. Και γιατί όχι, καλλιεργήστε τα στους χώρους σας και γευτείτε τη δική σας μοναδική παραγωγή.
Η γνωριμία
Φασολάκια έχει επικρατήσει να αποκαλούνται τα χλωρά, πράσινα ή φρέσκα, όπως αλλιώς λέγονται, δηλαδή οι ανώριμοι λοβοί των αντίστοιχων φυτών, ενώ φασόλια οι σπόροι τους. Από βοτανικής απόψεως, ανήκουν στη μεγάλη οικογένεια των Ψυχανθών (Leguminosae) και εντάσσονται σε διάφορες πολυάριθμες ποικιλίες του κοινού φασολιού (Phaseolus vulgaris).
Οι βασικές ποικιλίες της χώρας μας είναι τα μπαρμπούνια, τα τσαουλιά και τα αμπελοφάσουλα, με σειρά ωρίμανσης. Στην αγορά θα βρείτε σπόρους και από τις τρεις ποικιλίες και μάλιστα, σε αναρριχώμενους ή νάνους τύπους, ανεξαρτήτου ποικιλίας.
Στην αγορά, τα φασολάκια κυκλοφορούν κατεψυγμένα, κονσερβοποιημένα, ακόμα και προμαγειρεμένα. Χωρίς αμφιβολία όμως, τα φρέσκα, τα οποία μάλιστα, υπάρχουν αυτή την εποχή σε μανάβικα, λαϊκές αγορές και άλλα καταστήματα τροφίμων, είναι τα πιο “ικανά” και τα πιο νόστιμα. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, καλό είναι να προσπαθήσετε και να τα καλλιεργήσετε, αφού οι πολυδύναμοι σπόροι τους, ακόμα και τώρα, μπορούν να βλαστήσουν στον κήπο ή τη βεράντα σας, και με τις απαραίτητες φροντίδες να σας προσφέρουν τη δική σας μικρή, αλλά αξιόλογη παραγωγή.
Εποχή, θέσεις και χώμα σποράς
Ο Ιούνιος και ο Ιούλιος -ακόμα και ο Αύγουστος θεωρούνται κατάλληλοι μήνες για να σπείρετε τα φασολάκια σας σε μικρό παρτέρι ή ακόμα και σε μεγάλες ζαρντινιέρες, σε προσήλιες και απάνεμες θέσεις.
Σε παρτέρι του κήπου, σε πλούσιο ψιλοχωματισμένο έδαφος, αφού σκαλίσετε καλά και ισοπεδώσετε, ορίστε γραμμές με απόσταση 30 εκ. για νάνες ποικιλίες, ενώ για τις πιο ψηλές, αφήστε μεγαλύτερη απόσταση, μέχρι και 60 ή 70 εκ.. Πάνω σε κάθε γραμμή, ανά 8-10 εκ., τοποθετήστε τους σπόρους σε βάθος 3 με 4 εκ.. Βέβαια, αν δεν μπορείτε να αφιερώσετε πολύ χώρο στο λαχανόκηπό σας, μειώστε ακόμα και τις αποστάσεις ανάμεσα στις γραμμές, επικεντρώνοντας καλύτερα σε νάνες ποικιλίες, που φτάνουν τα 30 με 60 εκ..
Μόλις, εμφανιστούν τα φυτά και αναπτύξουν τα δύο χαρακτηριστικά φύλλα (στάδιο των δύο φύλλων), επιλέξτε τα πιο δυνατά φυτά, αφήνοντας αποστάσεις πάνω στις γραμμές 20 εκ. για τις νάνες ποικιλίες και 30 εκ. για τις αναρριχώμενες.
Καλλιεργήστε σε πλούσιο χώμα με καλή αποστράγγιση και χωρίς άλατα.
Σε μακρόστενες ψηλές ζαρντινιέρες, τοποθετήστε φρέσκο καλό χώμα για φυτά εξωτερικού χώρου και βάλτε τους σπόρους -σε βάθος 2 με 3 εκ.- πάνω σε μια νοερή ευθεία γραμμή με απόσταση 15-20 εκ. για νάνες και 20-30 εκ. για αναρριχώμενες. Σχετικά με τα φυτά, που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε στα δοχεία, είναι πιο σωστό να προτιμήσετε και εδώ τις νάνες ποικιλίες, χωρίς όμως να αποκλείσετε την περίπτωση να καλλιεργήσετε και μια αναρριχώμενη.
Σπόρους για τα φασολάκια σας, θα ανακαλύψετε σε ειδικά γεωπονικά καταστήματα, φυτώρια ή μεγάλα σούπερ-μάρκετ, σε χάρτινες συσκευασίες, όπου αναγράφεται η ποικιλία και αναφέρεται αν είναι νάνα ή αναρριχώμενη. Επιλέξτε εκείνους τους σπόρους, που θα σας προσφέρουν τα πιο οικεία “προϊόντα”, τα οποία μάλλον θα αναγνωρίσετε από την ονομασία ή τη φωτογραφία, που υπάρχει εξωτερικά της συσκευασίας.
Οι βασικές φροντίδες
Τους ζεστούς μήνες, τα φασολάκια ευτυχώς, δεν ενοχλούνται έντονα από τις ψηλές θερμοκρασίες, αλλά έτσι κι αλλιώς, χρειάζονται πολλή υγρασία. Όταν λοιπόν, βλαστήσουν οι σπόροι σας και αρχίσουν να μεγαλώνουν, δίνετε αρκετό νερό, ανάλογα το μέγεθος των φυτών, δηλαδή ξεδιψάστε τα με “χορταστικά” ποτίσματα σε τακτά χρονικά διαστήματα. Προσοχή: Όταν αποκτήσουν σχεδόν, το αντιπροσωπευτικό ύψος της ποικιλίας ή απλά όταν αναπτυχθούν αρκετά και ξεκινούν την άνθησή τους, περιορίστε το πότισμα, πάντα σε κανονικά διαστήματα, αλλά με λιγότερο νερό.
Τα άλατα στο νερό ποτίσματος δημιουργούν πρόβλημα στην καλλιέργεια.
Κάπου-κάπου, σκαλίζετε το χώμα τους σχεδόν επιφανειακά, μακριά από τις ρίζες. Συγχρόνως, παραχώνετε τα φυτά, δηλαδή συγκεντρώνετε λίγο χώμα κοντά στη βάση τους.
Η υπερβολική υγρασία, η ξηρασία και τα “ακατάστατα” ποτίσματα ρίχνουν τα άνθη. Συνεπώς, μειώνουν την παραγωγή.
Βοηθήστε τις φασολιές σας, ειδικά όταν είναι μικρές, ενσωματώνοντας στο χώμα τους καθαρό βιολογικό κομπόστ στην αρχή της καλλιέργειας και κατά τη διάρκεια αυτής, δηλαδή δύο (2) τουλάχιστον φορές. Μην ξεχνάτε να απομακρύνετε τα αγριόχορτα, που μπορεί να βγουν ακόμα και στις ζαρντινιέρες.
Στήριξη
Οι αναρριχώμενες ποικιλίες χρειάζονται λεπτά ξύλα, καλάμια, βέργες, ειδικές συρμάτινες κατασκευές ή οποιοδήποτε άλλο στήριγμα, για να μπορέσουν να στερεωθούν. Καλό είναι να τοποθετήσετε τα υποστυλώματα, όταν ακόμα τα φυτά σας δεν έχουν μεγαλώσει πολύ.
Σε λαχανόκηπο, δεν είναι δύσκολο, όπως συνηθίζεται, να δημιουργήσετε με λεπτά στηρίγματα πυραμίδες πάνω στις οποίες θα στερεωθεί η βλάστηση. Στη βεράντα ή την αυλή, στις γλάστρες σας, αρκούν ακόμα και καλάμια, που θα τοποθετήσετε κάθετα, κοντά στη βάση των φυτών σας.
Ο φυσικός σπάγκος κηπουρικής ή το πλαστικοποιημένο σύρμα θα βοηθήσουν τα φυτά σας στο αρχικό στάδιο στήριξης.
Η πλούσια βλάστηση, οι υψηλές θερμοκρασίες και η υπερβολική υγρασία, κυρίως κοντά και μέσα στο χώμα με τις ρίζες, μπορούν να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα από ασθένειες.
Ένα σημαντικό μυστικό
Στις αναρριχώμενες ποικιλίες, καλό είναι να αφήσετε να μεγαλώσει αρκετά ο κεντρικός βλαστός και μετά να κόψετε τη κορυφή του για να αναπτυχθούν και οι πλάγιοι.
Συγκομιδή
Από την ημερομηνία σποράς, χρειάζονται τουλάχιστον δύο μήνες για να σχηματιστούν και να είναι έτοιμα για συγκομιδή τα φασολάκια σας. Θυμηθείτε: Τα χλωρά φασόλια πρέπει να κοπούν, όταν σπάνε μόλις τα λυγίσετε. Τα βασικότερα κριτήρια συγκομιδής είναι η τρυφερότητα, το όμορφο χρώμα και η σχεδόν επίπεδη επιφάνεια, χωρίς ιδιαίτερες διογκώσεις από τους σπόρους, που δεν πρέπει να έχουν αναπτυχθεί πλήρως στο εσωτερικό. Μάλιστα, ο κάθε λοβός πρέπει να κόβεται με μικρό τμήμα του μίσχου και ποτέ από την κορυφή του, επειδή πληγώνεται το σαρκώδες μέρος και αρχίζει να χάνει υγρασία, να μαραίνεται και να κινδυνεύει από παθογόνους οργανισμούς.
Τα φασολάκια πρέπει να συλλέγονται κάθε 2 με 3 μέρες και καλύτερα νωρίς το πρωί. Προσοχή: να μην αφήνετε “αμάζευτους” λοβούς, επειδή αυτό δεν ευνοεί την άνθηση, τη βλάστηση και επομένως και τη μικρή, αλλά σημαντική παραγωγή σας.
Θυμηθείτε: Αντίθετα με τις αναρριχώμενες ποικιλίες, η συγκομιδή στις νάνες εξελίσσεται και ολοκληρώνεται γρήγορα.
Όταν καλλιεργείτε φασολάκια, μαζεύετε σταδιακά τους λοβούς τους, μαθαίνοντας σιγά-σιγά να αναγνωρίζετε ποιοι είναι έτοιμοι για κατανάλωση. Τα βασικότερα κριτήρια συγκομιδής είναι η τρυφερότητα, το όμορφο χρώμα και η σχεδόν επίπεδη επιφάνεια, ελαφρά ανάγλυφη, χωρίς ιδιαίτερες διογκώσεις από τους σπόρους, που δεν πρέπει να έχουν αναπτυχθεί πλήρως στο εσωτερικό και να είναι ακόμα μικροί και πράσινοι.
Διαβάστε επίσης: Τα φασολάκια στην κουζίνα, για την υγεία σας!
