Η Βιολογική Καταπολέμηση είναι ο ιδανικότερος τρόπος αντιμετώπισης σημαντικών εχθρών των φυτών σε όλες τις καλλιέργειες, ακόμα και στο αστικό πράσινο. Η Bio-insecta προσφέρει στην αγορά μια μεγάλη ποικιλία ωφέλιμων οργανισμών, ώστε να αντιμετωπίζονται -με ασφαλή και οικολογικό τρόπο- επικίνδυνα έντομα, όπως είναι οι ψευδόκοκκοι, οι οποίοι αποτελούν μια θαυμάσια τροφή για τις πασχαλίτσες.

Η βαμβακάδα των φυτών

Τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται αυξημένες ζημιές στις καλλιέργειες και στο αστικό πράσινο από ψευδόκοκκους. Τα έντομα αυτά μυζούν τα φυτά για να τραφούν, παράγουν κηρώδεις αποφύσεις για προστασία τους, δίνοντας την χαρακτηριστική εικόνα της βαμβακάδας. Χαρακτηριστικό επίσης είναι ότι παράγουν μελιτώματα, σακχαρώδεις εκκρίσεις, πάνω στα οποία αναπτύσσονται μύκητες, η γνωστή καπνιά. Τελικά, το φυτό φαίνεται να έχει βαμβακιάσει  κατά τόπους, είναι μαυρισμένο στα σημεία κοντά στην προσβολή από τους μύκητες και αδύναμο, όταν προχωρήσει η προσβολή. Η υγρασία ευνοεί την ανάπτυξη των ψευδόκοκκων και γι’ αυτό οι προσβολές αρχικά παρατηρούνται σε φυτά με μειωμένο αερισμό, στις σκιερές πλευρές τους, στους ποδίσκους, στις διακλαδώσεις βλαστών. κ.ά. Οι ψευδόκοκκοι έχουν πολύ υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και σε σύντομο χρονικό διάστημα μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές ζημιές. Κάποια είδη έχουν τοξική σίελο που προκαλεί έντονες παραμορφώσεις στη νεαρή βλάστηση, αλλά και ξηράνσεις φυτών.

Κρυπτόλαιμος θηρεύει αποικία ψευδόκοκκου

Οι πασχαλίτσες τρέφονται με ψευδόκοκκους

Εκτός από το αμπέλι και τα εσπεριδοειδή, οι ψευδόκοκκοι προσβάλουν πολλά καλλωπιστικά φυτά και αποτελούν ένα σημαντικό πρόβλημα στα φυτώρια, σε κήπους και βεράντες. Οικολογικά σκευάσματα, όπως αυτά με βάση το σαπούνι, μπορούν να βοηθήσουν προσωρινά στο “καθάρισμα” του φυτού από την βαμβακάδα, αλλά όχι στον έλεγχο των ψευδόκοκκων μακροπρόθεσμα, επειδή τα έντομα που απέμειναν μπορούν σε μικρό χρονικό διάστημα να ξαναχτίσουν πληθυσμούς. Η αντιμετώπιση των ψευδόκοκκων μπορεί να γίνει αποτελεσματικά με τις πασχαλίτσες οι οποίες τρέφονται με  ψευδόκοκκους. Οι πασχαλίτσες είναι σαρκοφάγα έντομα, αρπακτικά, που απαντώνται συχνά στη φύση και τα θεωρούμε “ωφέλιμους οργανισμούς”, επειδή τρέφονται με τα βλαβερά έντομα, μειώνοντας έτσι τις προσβολές και τις ζημιές στα φυτά.

Η βιολογική καταπολέμηση είναι απλά μίμηση της φύσης

Η χρήση των ωφέλιμων οργανισμών, όπως οι πασχαλίτσες, αποτελεί μέθοδο φυτοπροστασίας που ονομάζεται βιολογική καταπολέμηση. Η εναλλακτική αυτή μέθοδος ελέγχου των φυτοφάγων εντόμων, δεν περιλαμβάνει τη χρήση χημικών εντομοκτόνων, αλλά βασίζεται στις αρχές της οικολογίας και είναι περιβαλλοντικά φιλική. Η μέθοδος είναι ακίνδυνη για τον χρήστη και τον περιβάλλον. Χαρακτηρίζεται από υψηλή αποτελεσματικότητα, μηδενική ανάπτυξη ανθεκτικότητας από τα φυτοφάγα και μεγάλη χρονική διάρκεια δράσης. Είναι απλά η μίμηση της φύσης στο δικό μας “φυσικό περιβάλλον” που μπορεί να είναι το θερμοκήπιο, ο λαχανόκηπος, το πάρκο, η βεράντα.

Η προνύμφη του κρυπτόλαιμου μοιάζει με ψευδόκοκκο και έτσι, περνά απαρατήρητη ανάμεσα από την επιβλαβή αποικία του φυτοφάγου εντόμου.
Ο κρυπτόλαιμος, ως ακμαίο και δίπλα ακριβώς, η προνύμφη του, η οποία μοιάζει με ψευδόκοκκο και έτσι, περνά απαρατήρητη ανάμεσα από την επιβλαβή αποικία του φυτοφάγου εντόμου.

Κρυπτόλαιμος και νέφους: τα αρπακτικά των ψευδοκόκκων

Τα χαρακτηριστικά

Οι πασχαλίτσες που τρέφονται με ψευδόκοκκους είναι το Cryptolaemus montrouzieri (κρυπτόλαιμος) και το Nephus includens  (νέφους).

  • Έχουν καστανό χρώμα. Ο κρυπτόλαιμος είναι περίπου 5-6 mm, ενώ το νέφους δεν ξεπερνά τα 2mm.
  • Έχουν καλή προσαρμογή στις περιβαλλοντικές συνθήκες της Χώρας μας. Μια γενιά (από αυγό σε ενήλικο) και για τα δύο ωφέλιμα διαρκεί 30-40 ημέρες (25ο C) και μπορούν να αναπτύξουν πολλαπλάσιο πληθυσμό, ανάλογα την επάρκεια τροφής τους και τις κλιματικές συνθήκες.
  • Οι προνύμφες και οι νύμφες μπορούν να φτάσουν διπλάσιο μήκος από το ενήλικο, είναι λευκές με κηρώδεις αποφύσεις και μοιάζουν πολύ με τους ψευδόκοκκους, περνώντας απαρατήρητες ανάμεσα από τα θηράματα τους μέσα στην αποικία.

Οι διαφορές δράσης

Η σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο αρπακτικών είναι πως ο κρυπτόλαιμος καταναλώνει μεγαλύτερη ποσότητα ψευδόκοκκου και τον επιλέγουμε για υψηλές προσβολές, όταν δηλαδή θα έχουμε περιοχές στο φυτό με αρκετό βαμβάκι. Διαφορετικά, λιμοκτονεί και μεταναστεύει. Το νέφους το χρησιμοποιούμε για χαμηλές – μέτριες προσβολές. Είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό στη λιμοκτονία, οπότε και με λίγη τροφή μπορεί να επιβιώσει για μεγάλο διάστημα. Το νέφους παραμένει στο μέρος που το εξαπολύουμε και δεν παρουσιάζει έντονη μεταναστευτική τάση.  Επίσης, το νέφους έχει ιδιαίτερο πλεονέκτημα λόγω του μεγέθους του, ώστε να μπορεί να διεισδύσει και να θηρεύσει σε καταφύγια και σχισμές, όπου δεν ‘χωράει’ ο κρυπτόλαιμος.

Μια επιβλαβής και πολύ επικίνδυνη αποικία ψευδόκοκκου, μπορεί να αναπτυχθεί σε πολλά καλλωπιστικά φυτά.
Μια επιβλαβής και πολύ επικίνδυνη αποικία ψευδόκοκκου, μπορεί να αναπτυχθεί σε πολλά καλλωπιστικά φυτά.

Η επιτυχία της βιολογικής καταπολέμησης ψευδόκοκκων με πασχαλίτσες: ένα  “αυτορρυθμιζόμενο σύστημα”

Τα συγκεκριμένα αρπακτικά έχουν χρησιμοποιηθεί σε Πρόγραμμα Φυτοπροστασίας με Δήμους, όπως ο Δήμος Ρόδου και ο Δήμος Αγ. Νικολάου, με πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα. Επίσης, χρησιμοποιούνται σε κήπους ξενοδοχείων ιδιωτών, αλλά και γεωργικές καλλιέργειες εσπεριδοειδών και αμπέλου. Στις νότιες περιοχές της Ελλάδας με ήπιο κλίμα, ο κρυπτόλαιμος και το νέφους εγκαθίστανται στα φυτά όπου εξαπολύθηκαν και εντοπίζονται και τον επόμενο χρόνο από την εξαπόλυση τους.

Σημαντικό πλεονέκτημα της βιολογικής καταπολέμησης, πέραν της περιβαλλοντικής  φιλικότητας και ασφάλειας για τον άνθρωπο και τους οργανισμούς μη στόχους, είναι η αποκατάσταση μια ισορροπίας μεταξύ φυτοφάγων και αρπακτικών. Δηλαδή, κάθε φορά που το φυτοφάγο ευνοείται από τις συνθήκες και ξεκινά να αναπαράγεται με γοργότερους ρυθμούς, τα αρπακτικά αντιδρούν πληθυσμιακά, επειδή αυξάνεται η τροφή τους και έτσι καθηλώνουν το φυτοφάγο σε επίπεδα που δεν απειλούν το φυτό. Με τον τρόπο αυτό, δημιουργούμε ένα “αυτορρυθμιζόμενο σύστημα”, το οποίο δεν απαιτεί συνεχώς τη δική μας παρέμβαση, όπως στην περίπτωση των χημικών ψεκασμών ή των οικολογικά φιλικών σκευασμάτων.