Αν χιονίσει, ο κήπος σας θα μοιάζει παραμυθένιος και η βεράντα σας ένα όνειρο. Δεν είναι υπερβολή, ούτε ρομαντισμός. Στην όψη του χιονισμένου σκηνικού, τα οπτικά νεύρα οδηγούν τον εγκέφαλο σε υπέροχες εικόνες και δημιουργούν έναν ξεχωριστό -λογικότατο- συνειρμό: Το λευκό είναι πανέμορφο και το χιόνι ταιριάζει τέλεια στα φυτά. Έχετε υπόψη σας όμως, ότι αν χιονίσει πρέπει να προβείτε σε κάποιες ενέργειες και να αποφύγετε ορισμένες κινήσεις, ώστε η “λευκή οπτασία” να μη φέρει κανένα αρνητικό αποτέλεσμα.

1. Στα φυτά

Όταν τα λευκά, μικρά κρύσταλλα πέφτουν από την ατμόσφαιρα και μένουν πάνω στα φυτά σας, σίγουρα δεν τα ενοχλούν έντονα. Μάλιστα, αν το χιόνι, που θα “καθίσει” επάνω τους, είναι λίγο, δεν θα τα επιβαρύνει. Σε περίπτωση όμως, που τα κλαδιά τους “φορτωθούν” πολύ, πρέπει να τα τινάξετε για να μην σπάσουν. Επίσης, καλό είναι να καταβρέξετε τα φύλλα, πριν πέσει πολύ η θρμοκρασι, ώστε να διαλυθούν τα κρύσταλλα των πάγων, που δημιουργούνται, αν μείνει το χιόνι πάνω τους. 

Προσοχή: Αν η θερμοκρασία είναι πολύ χαμηλή και ειδικά, αν επικρατεί παγετός, δεν πρέπει να ρίξετε νερό, επειδή θα δημιουργήσετε μεγαλύτερο πρόβλημα.

Προφύλαξη των φυτών από το κρύο

Γενικά, η προφύλαξη των φυτών από το κρύο πρέπει να γίνει από νωρίς τον χειμώνα ή έστω, όταν περιμένετε ένα πολύ ψυχρό χρονικό διάστημα. Τα ευπαθή φυτά σε γλάστρες χρειάζονται μετακίνηση σε προφυλαγμένες θέσεις. Όταν αυτό δεν είναι εφικτό, πρέπει να τα φροντίσετε, ώστε να περάσουν χωρίς πρόβλημα τη δύσκολη περίοδο. Επίσης, αν έχετε φυτέψει βολβούς και εποχιακά, έχουν ανάγκη από προστασία, όπως και τα νεοφυτεμένα είδη δέντρων και θάμνων, που μπορούν να ζημιωθούν από το δυνατό κρύο και κυρίως, από τυχόν παγετό. Δείτε λοιπόν, στη συνέχεια τι μπορείτε να κάνετε, ακόμα και αν δεν έχετε προετοιμαστεί από νωρίς.

Πολύτιμο “στρώμα”

Τοποθετήστε πολύ κοντά και γύρω από τα φυτά φυτικά υπολείμματα, σχηματίζοντας ένα στρώμα μερικών εκατοστών. Έτσι, προστατεύονται οι ρίζες και οι βολβοί, ενώ ζεσταίνεται και η ευαίσθητη βάση της υπέργειας βλάστησης. Συγχρόνως, διατηρείται η εδαφική υγρασία, βελτιώνεται σημαντικά η υφή του χώματος, ενώ δεν φυτρώνουν εύκολα αγριόχορτα.

Κατάλληλα υλικά και ουσίες

Για τον σκοπό αυτό μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ολόκληρα ή κομματιασμένα ξερά φύλλα, φυλλόχωμα, πολύ μικρά κομμάτια κλαδιών, πριονίδια, ακόμα και μικρά φλούδια (όχι όξινα, όπως των εσπεριδοειδών). Βέβαια, αυτά τα υλικά με το πέρασμα του χρόνου για να “χωνέψουν”, εκμεταλλεύονται το άζωτο που υπάρχει στο έδαφος. Καλό είναι λοιπόν, συγχρόνως με την τοποθέτηση του στρώματος, να χορηγήσετε -όχι κοντά στις ρίζες ή τον βολβό του προστατευόμενου φυτού- και ένα αζωτούχο λίπασμα, ώστε μη λείψει από τα φυτά σας το σπουδαίο στοιχείο.

Άλλες προϋποθέσεις

Τον χειμώνα πρέπει να αποφεύγετε το σκάλισμα, επειδή το αφράτο χώμα ψύχεται πιο εύκολα. Τα αγριόχορτα αυτή την εποχή δεν είναι πολύ ενοχλητικά, αφού βοηθούν στο να διατηρείται θερμό το έδαφος. Με χιόνι και παγωνιά, μην κλαδεύετε! Μην ποτίζετε με πολύ νερό, χωρίς λόγο. Αν η περιοχή σας είναι ψυχρή και δεν μπορείτε να μεταφέρετε τα ευαίσθητα είδη* σε προστατευμένες θέσεις, επειδή καλλιεργούνται στον κήπο ή σε μεγάλα φυτοδοχεία, παραχώστε τη βάση τους με χώμα ή και τύρφη. Κάντε δηλαδή ένα σωρό γύρω από τον κορμό τους, ώστε να τα προφυλάξετε από το δυνατό κρύο.

Φυσικά, το αντιπαγετικό ύφασμα είναι ιδανικό για να προφυλάξετε τα φυτά σας από μεγάλη χιονόπτωση και κυρίως από τον παγετό που θα ακολουθήσει.

Καλό είναι βέβαια, η επιλογή φυτών πριν την τελική τους εγκατάσταση στον κήπο ή σε βεράντα, να βασιστεί στις τοπικές συνθήκες και να προτιμήσετε θάμνους, αναρριχώμενα και δέντρα, που δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα σε ψυχρό κλίμα.

*Ευαίσθητα είδη θεωρούνται θάμνοι, όπως ο εχίνοπας, ο κεάνωθος, το αβούτιλο, η βερόνικα, ο ιβίσκος ο σινικός, η κάσσια, η λαντάνα, το λεπτόσπερμο, το λιγούστρο κ.ά. Αναρριχώμενα, όπως οι βιγνόνιες, το πλουμπάγκο, οι μπουκαμβίλλιες κ.ά. Δέντρα, όπως η μιμόζα Νικαίας, η ακακία κυανόφυλλη, η ποϊντσιάνα, η γαζία κ.ά. Ιδιαίτερα ευαίσθητα είναι τα εσπεριδοειδή και τα τροπικά φυτά, όπως είναι όλα τα φοινικοειδή, τα οποία στη Βόρεια Ελλάδα δεν πρέπει να καλλιεργούνται ποτέ μόνιμα σε εξωτερικούς χώρους. Επίσης, ευαίσθητα στο δυνατό κρύο είναι και γαρδένιες, ορτανσίες, καμέλιες, αζαλέες, παχύφυτα και κάκτοι, αλλά και τα ευαίσθητα αρωματικά της κουζίνας, καθώς και τα φυτά εσωτερικού χώρου, όπως φίκοι και σεφλέρες, δηλαδή φυτά σε γλάστρες, που συνήθως μένουν στη βεράντα και την κρύα περίοδο σε περιοχές με ήπιο κλίμα.

2. Στον χλοοτάπητα

Όταν το χιόνι σκεπάσει το γκαζόν, συνήθως, δεν μπορεί να το βλάψει σοβαρά. Προσέξτε όμως, να μην περπατήσετε, αλλά ούτε και να πατήσετε πάνω στον χιονισμένο χλοοτάπητα. Και σε αυτή την περίπτωση, μπορείτε να καταβρέξετε τα λεπτά φύλλα, αρκεί να μην έχει παγετό.

Με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, το γρασίδι υπάρχει περίπτωση να εξασθενήσει και να αφυδατωθεί. Εξάλλου, όταν για καιρό υπάρχει αρκετό χιόνι και επικρατούν δυνατό κρύο και έντονη υγρασία, στο αποδυναμωμένο γκαζόν αναπτύσσεται ο μύκητας της μούχλας χιονιού. Ο συγκεκριμένος ευνοείται ιδιαίτερα και επεκτείνεται, όταν αρχίσει να λιώνει το χιόνι, προκαλώντας κυκλικές θέσεις στην πράσινη επιφάνεια, οι οποίες αυξάνονται σε μέγεθος σταδιακά, ενώ αποχτούν καφέ απόχρωση με ασημί ή ροζ άκρες.

Η μούχλα χιονιού προσβάλλει τον χλοοτάπητα, ακόμα και όταν δεν έχει σημειωθεί χιονόπτωση. Το παθογόνο επιτίθεται με βροχερό καιρό ή με χαμηλές θερμοκρασίες, που ακολουθούν μετά από έντονες διακυμάνσεις στο κλίμα.

Αν καθαρίζετε τακτικά με τσουγκρανόσκουπα τη χλόη, με την άνοδο της θερμοκρασίας και την αναβλάστηση, η υγεία του χλοοτάπητα θα επανέλθει. Μάλιστα, ο εξαερισμός και η λίπανση τον Μάρτιο θα βοηθήσουν και το γκαζόν σας θα ανακάμψει πλήρως.

Θυμηθείτε: Η σωστή συντήρηση σε συνδυασμό με τακτικό σκούπισμα με τσουγκρανόσκουπα εξασφαλίζουν εύρωστο γρασίδι και η μούχλα χιονιού δεν θα μπορέσει ποτέ να το απειλήσει σοβαρά.

Οφέλη από το χιόνι:

• Όταν πέφτει χιόνι, μεταφέρει το άζωτο από την ατμόσφαιρα στο έδαφος. Μέχρι να λιώσει, βοηθά το βασικό θρεπτικό στοιχείο να διεισδύσει σχετικά επιφανειακά και ιδανικά για την άμεση εκμετάλλευσή του νωρίς την άνοιξη από το γρασίδι.

• Ένα λεπτό στρώμα χιονιού βοηθά τον χλοοτάπητα να μειώσει τις λειτουργίες του, ενώ δεν επιτρέπει στον κρύο και ξηρό αέρα να το επηρεάζει, “κλέβοντάς” του την πολύτιμη υγρασία.

3. Στην άρδευση

Γενικά τους ψυχρούς μήνες, αραιώνετε το πότισμα. Μάλιστα, όταν χιονίσει, τα φυτά δεν έχουν ανάγκη από νερό. Ποτίζετε αν δεν βρέξει, και οπωσδήποτε μόλις αρχίσει να ανεβαίνει κάπως η θερμοκρασία.

Προσοχή: Στην πλειονότητά τους οι προγραμματιστές μπαταρίας, που χρησιμοποιούνται σε αυτόματο σύστημα άρδευσης κήπου ή εξώστη, υπάρχει περίπτωση να ζημιωθούν από το χιόνι και κυρίως, από τον παγετό. Για το λόγο αυτό, όταν επικρατούν τέτοιες συνθήκες, καλύψτε τους με ύφασμα ή καλύτερα, απομακρύνετε και φυλάξτε τις κεφαλές τους, μέχρι να ξαναχρησιμοποιήσετε το αυτόματο σύστημα άρδευσης.

4. Στα πλακόστρωτα

Οι λείες επιφάνειες των διαδρόμων και των δαπέδων δεν είναι επικίνδυνες όταν χιονίζει. Όμως, αν σκεπαστούν με άφθονο χιόνι, το οποίο μετά δεν λιώσει εντελώς και γίνει πάγος -από επικείμενες δυσμενείς καιρικές συνθήκες- μπορεί να γλιστρήσετε, όταν περπατάτε πάνω τους.

Αν χιονίσει αρκετά λοιπόν, καθαρίζετε το χιόνι με κάποιο ειδικό φτυάρι.  Για να αποφύγετε τη δημιουργία πάγου, σκορπίστε άμμο με ορυκτό αλάτι στα “λευκά” πλακόστρωτα και δάπεδα, ώστε να λιώσει εγκαίρως το χιόνι και να απολαμβάνετε με ασφάλεια τη βόλτα στον κήπο σας, αλλά και την επίσκεψη στη βεράντα. Για τη συγκεκριμένη εργασία σε μεγάλο χώρο, χρησιμοποιήστε τον λιπασματοδιανομέα ή σποροδιανομέα, όπως αλλιώς λέγεται, μια απλή μηχανή, η οποία διαθέτει ρόδες και καθώς κυλά σκορπίζει ομοιόμορφα το μείγμα στις επιφάνειες, που θέλετε. Για μικρό κήπο ή βεράντα, προμηθευτείτε το ειδικό δοχείο, το οποίο σκορπά σωστά -με τη βοήθεια της κίνησης του χεριού σας- την άμμο με το αλάτι.

Προσοχή:

Το ορυκτό κοκκώδες αλάτι δεν πρέπει να έρθει σε επαφή με τα φυτά σας, ακόμα και με το χώμα στο οποίο αναπτύσσονται. Είναι ικανό να βλάψει σοβαρά ρίζες και βλαστούς σε δέντρα, θάμνους, ποώδη φυτά και χλοοτάπητα. Για το λόγο αυτό, χρησιμοποιείτε -αν υπάρχει ανάγκη- το αλάτι σε μείγμα με άμμο και πάντα με προσοχή και σε μικρές ποσότητες.